Hàng loạt dự án điện của nhà thầu Trung Quốc chậm tiến độ

Hiệp hội Năng lượng Việt Nam kiến nghị cần sửa đổi một số quy định về đấu thầu để cho phép chủ đầu tư lựa chọn những thiết bị chất lượng cao, các nhà thầu có kinh nghiệm từ các nước công nghiệp phát triển.

Ngày 27/10, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (EVA) đã có ý kiến về việc chọn nhà thầu trong các quy hoạch điện quốc gia. EVA cho rằng, cần hạn chế các nhà thầu kém chất lượng khi tuyển chọn các tổng thầu EPC (thực hiện dự án theo phương thức chìa khóa trao tay) và đơn vị cung cấp thiết bị cho các dự án năng lượng. Bên cạnh giá dự thầu, cần chú trọng nhiều hơn đến yếu tố tổng chi phí và chuyển giao công nghệ.

Giá dự thầu không nên được xem là tiêu chí quyết định trong việc trao hợp đồng EPC. Ảnh: Hoàng Hà.

Trong Quy hoạch Điện VI, hầu hết các dự án bị chậm tiến độ từ 1-3 năm, thậm chí dài hơn. Đặc biệt, dự án điện do nhà thầu Trung Quốc đảm nhận đều bị chậm tiến độ kéo dài, thậm chí không triển khai được là do năng lực, kinh nghiệm kém. Tiêu biểu như nhiệt điện Hải Phòng 1, 2; Cẩm Phả 1, 2; Quảng Ninh 1, 2; Mạo Khê, Thái Nguyên, Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1… Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình triển khai dự án mà còn tác động đến giai đoạn vận hành sau này khi công nghệ và các tiêu chuẩn áp dụng của Trung Quốc không tiên tiến.

EVA cho rằng, cần bổ sung và sửa đổi một số quy định hiện hành về đấu thầu để cho phép các chủ đầu tư lựa chọn các thiết bị chất lượng cao, các nhà thầu EPC có kinh nghiệm từ các nước công nghiệp phát triển như: G7, Nhật Bản, Hàn Quốc… Trong một số trường hợp đặc biệt, các chủ đầu tư được phép chỉ định trực tiếp nhà thiết kế chế tạo thiết bị, nhà thầu EPC và các tư vấn mà chủ đầu tư đã biết rõ năng lực.

Giá dự thầu không nên được xem là tiêu chí quyết định trong việc trao hợp đồng EPC, thay vào đó, các vấn đề như chất lượng, tiến độ, tổng chi phí bao gồm dịch vụ sau bán hàng, mức độ tiên tiến của công nghệ và khả năng chuyển giao công nghệ cho lao động trong nước nên được xem là các yếu tố quyết định. Các cơ chế, chính sách ưu đãi cần được áp dụng để tạo cơ hội cho các nhà thầu Việt Nam và các nhà đầu tư nước ngoài có cơ sở sản xuất, chế tạo thiết bị năng lượng tại Việt Nam.

Theo Hiệp hội Năng lượng, nhất thiết phải sửa đổi, bổ sung ngay một số điều trong Luật Đấu thầu hiện nay, lấy các yêu cầu về năng lực của nhà thầu dựa trên cơ sở khoa học - công nghệ, năng lực sản xuất, năng lực tài chính mạnh, chất lượng thiết bị tốt chứ không phải lựa chọn hồ sơ “năng lực ảo” như trong thời gian qua.

Nếu không sửa đổi Luật Đấu thầu, EVA khẳng định, các doanh nghiệp, kỹ sư, công nhân được đào tạo tay nghề cao của Việt Nam sẽ không thể có cơ hội phát triển, không có cơ hội được làm chủ công nghệ và quản lý dự án trong tương lai.